Культура

Стаў вядомы шорт-ліст літаратурнай прэміі імя Гедройця

Абвешчаны кароткі сьпіс прэміі Ежы Гедройця.

Заснавалі прэмію для выбітых дзеячаў старэйшага пакаленьня, што апынуліся ў выгнаньні

Прэмія «Голас пакаленьня свабоды» будзе ўручацца журналістам, літаратарам і праваабаронцам, старэйшым за 60 гадоў. Яе мэта — падтрымаць людзей, якія шмат зрабілі для беларускай культуры і грамадзтва, але апынуліся ў вымушанай эміграцыі.

Вакаліст гурта «Пятля прыхільнасьці» Ільля Чарапко-Самахвалаў застанецца ў калектыве дзеля восеньскага туру

Апошні тур гурта ў цяперашнім складзе ўсё ж адбудзецца.

Памёр Алег Тумашоў, былы вакаліст гурта Ulis

У Менску пайшоў з жыцьця музыка Алег Тумашоў, былы вакаліст гурта Ulis. Пра гэта паведаміў у фэйсбуку паэт калектыву Фелікс Аксёнцаў.

Ільля Чарапко-Самахвалаў паведаміў пра сыход з гурту «Пятля прыхільнасьці»

«Асноўнай прычынай зьявілася жаданьне рухацца далей і перайсьці на наступны ўзровень. Ужо некалькі месяцаў я працую над уласным праектам і зьбіраюся прысьвяціць яму ўвесь свой час».

«Мы вярталі адчуваньне падмурку». У Вільні прэзэнтавалі перавыданьне «Майстроўні», якая вяртала беларусам іх мову і культуру. ФОТА

Прэзэнтацыя новага выданьня кнігі Сяргея Дубаўца «Майстроўня. Гісторыя аднаго цуду» адбылася 5 верасьня ў Вільні. Таксама сябры былой «Майстроўні» Сяргей Дубавец, Вінцук Вячорка і Сяргей Харэўскі абмеркавалі, чаму цяпер не ўдаецца тое, што атрымлівалася ў 80-х гадах і ці будзе іх вяртаньне.

На Меншчыне адшукалі магілу настаўніка Янкі Купалы

Здымкі знаходкі апублікавалі ў сеціве.

У Вільні пачаў працу «Мысьлярскі клюб». Што яшчэ адбываецца на Тыдні беларускай культуры ў Літве. ФОТА

Тыдзень беларускай культуры праходзіць з 1 па 7 верасьня ў віленскім Беларускім доме — у Цэнтры беларускай супольнасьці і культуры, дзе таксама працуе Беларускі музэй імя Івана Луцкевіча.

Тыдзень беларускай культуры ў Літве. ФОТА

У Аргентыне вярнулі карціну, якую вывезьлі з Эўропы пасьля нацысцкага рабаваньня

У Аргентыне знайшлі карціну, якую нацысты вывезьлі з Эўропы пасьля Другой сусьветнай вайны.

Макс Корж расказаў пра адмену свайго канцэрту ў Алматы

Беларускі выканаўца Макс Корж паведаміў пра скасаваньне свайго канцэрту, якім меўся адбыцца 6 верасьня на Цэнтральным стадыёне ў Алматы ў Казахстане.

Дэтэктывы, містэрыя і фантасмагорыя. Хто сёлета мае шанцы на прэмію Гедройця

«Мое баба — Діректор морга», «Ад двух да пятнаццаці. Мая мама ў турме», «Гвалт», «Забойства на вуліцы Макаёнка» — назовы некалькіх кніг, якія трапілі ў доўгі сьпіс галоўнай літаратурнай прэміі Беларусі. Пагаварылі пра адметнасьці прэміі зь літаратуразнаўцам і з драматургам.

На аўкцыён выставілі мастацкую калекцыю палітвязьня Віктара Бабарыкі

Агулам на аўкцыёне 19 карцінаў з калекцыі.

«Cамая поўная беларуская кулінарная кніга па-ангельску», — заснавальніца выдавецтва Grunwald пра выданьне The Belarusian Cookbook

Беларускае выдавецтва Grunwald у Канадзе выдала кулінарную кнігу The Belarusian Cookbook, напісаную гісторыкам Алесем Белым, які сабраў рэцэпты з розных традыцый: беларускіх, габрэйскіх, татарскіх, літоўскіх.

«Гісторыя на Свабодзе». Без літоўскага кампанэнту беларуская нацыя ня ўзьнікла б, — Алег Латышонак

Як і калі сфармаваліся беларусы? На падставе чаго беларуская нацыя змагла аб’яднаць людзей розных веравызнаньняў? Што дало Беларусі балянсаваньне паміж Усходам і Захадам? Пра гэта і пра іншае мы гаворым зь беларускім гісторыкам з Польшчы, прафэсарам Беластоцкага ўнівэрсытэту Алегам Латышонкам.

«Аказваецца, тэатар можа зьмясьціцца на кухні». Гісторыя горадзенскага актора, які разносіў піццу, а пасьля адкрыў сваю школу

Актор з Горадні Аляксандар Енджэеўскі адкрыў дзіцячую тэатральную школу ў Беластоку. Ён заўважае і тэрапэўтычны эфэкт ад заняткаў. Пра заняткі ў школе, падпрацоўку ў пункце выдачы і ў дастаўцы піццы, а таксама пра сваю мару актор расказаў Свабодзе.

Беларускі ПЭН стаў ляўрэатам Хіросімскай прэміі міру

«Хіросімскі фонд Эдыты і Айры Морыс» за мір і культуру ўганараваў прэміяй міру 2025 году Беларускі ПЭН.

Новыя школьныя прадметы, зьмены правілаў уезду ў Латвію. Што мяняецца для беларусаў з 1 верасьня

Свабода паглядзела, што зьменіцца для жыхароў Беларусі ў новым месяцы — і ў галіне адукацыі, і ў эканоміцы, і ў грамадзкай сфэры.

Пад патранатам Брыжыт Макрон, каралеваў Нідэрляндаў і Бэльгіі ў Празе пройдзе выстава твораў беларускіх мастакоў і мастачак у выгнаньні

4 верасьня 2025 году ў Доме нацыянальных меншасьцяў у чэскай сталіцы адбудзецца вэрнісаж міжнароднага гуманітарнага праекту «Беларускія мастакі ў выгнаньні. Карціны ў эміграцыі».

Z-артысты і арэнда пад вясельлі: што зрабілі з Купалаўскім тэатрам. Тлумачым з Гурневічам

Галоўны нацыянальны тэатар ператварылі ў пляцоўку для канцэртаў расейскай папсы і нават вясельных цырымоніяў.

У тэатры беларускай драматургіі будуць ставіць спэктаклі па-расейску і па творах расейскіх прапагандыстаў

Дырэктарка Рэспубліканскага тэатра беларускай драматургіі Сьвятлана Навуменка заявіла аб пачатку новага спэцыяльнага праекту «РТБД па панядзелках», у межах якога будуць рабіць пастаноўкі «расейскай клясыкі на расейскай мове».

Ініцыятыва Maldzis выкупіла франкамоўнае выданьне «Вялікае майстэрства артылерыі» Казімера Семяновіча

Як адзначаецца ў паведамленьні арганізацыі, гэтае выданьне, напісанае беларусам, — помнік навуковай і вайскова-тэхнічнай літаратуры ўсясьветнага значэньня.

Разьвітаньне зь Яраславам Еўдакімавым адбудзецца ў Менску

Разьвітанне з народным артыстам Беларусі Яраславам Еўдакімавым пройдзе ў Менску. Пра гэта расейскаму агенцтву ТАСС паведаміла ўдава артыста Ірына Крапіўніцкая.

У Бабруйску зносяць частку аўтэнтычнай драўлянай забудовы

Будынкі месьцяцца на вуліцы Лібкнэхта, 57.

Памёр паэт, краязнаўца і настаўнік Віктар Вабішчэвіч

18 жніўня 2025 году на 66-м годзе жыцьця пайшоў з жыцьця паэт, настаўнік і дасьледчык культуры Віктар Вабішчэвіч. У 2000-х гадах ён ня раз быў суразмоўцам журналістаў Радыё Свабода. Прыгадалі самыя яркія ягоныя выказваньні і вершы.

Па-беларуску выйшаў культавы літоўскі раман пра часы Вялікага Княства Літоўскага

У праскім выдавецтве Vesna выйшлі першыя дзьве кнігі раману Крысьціны Сабаляўскайце.

У Польшчы стварылі асацыяцыю беларускай дыяспары

Устаноўчы сход заснавальнікаў асацыяцыі адбыўся 17 жніўня. На ім былі абмеркаваныя і прынятыя «ў першым чытаньні» статут, абраныя кіроўныя і кантрольныя органы, падрыхтаваныя праекты дакумэнтаў для рэгістрацыі.

«Гісторыя на Свабодзе». Менавіта ў БССР быў створаны падмурак для незалежнай Беларусі, — Уладзімер Лобач

Ці была Беларуская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка беларускай дзяржавай? Ці трэба сёньня шанаваць тых дзеячоў беларускай культуры, якія жылі ў БССР, не змагаліся з камунізмам і атрымлівалі савецкія ўзнагароды? І ці розныя гэта паняцьці — Беларусь і БССР?

«Не адпавядае новай канцэпцыі». У Вільні з музэю прыбралі экспазыцыю, прысьвечаную Якубу Коласу

Выстава зьявілася ў тагачасным музэі імя Пушкіна ў віленскім раёне Маркуці 7 гадоў таму. Яна ўключала кнігі і артэфакты, зьвязаныя з творчасьцю беларускага паэта.

Чаму палякі абураныя канцэртам Каржа? Тлумачым з Гурневічам

Канцэрт Макса Каржа выклікаў у Польшчы скандал. Ад нядзелі гэта тэма нумар адзін у польскіх мэдыях і сацыяльных сетках. Што адбылося насамрэч, тлумачыць Дзьмітры Гурневіч.

«Гэта сюрпрыз». Халезін — пра «Urząd Przyjemności» як правакацыю Свабоднага тэатру і пра опэру паводле рамана Сашы Філіпенкі «Слон»

Усе квіткі на прэм’еру новай пастаноўкі Беларускага свабоднага тэатру ў Варшаве ў верасьні прададзеныя. «Urząd Przyjemności» («Бюро прыемнасьцяў») — гэта споведзі беларусаў, якія не хацелі зьяжджаць, але былі вымушаныя, а цяпер даказваюць бюракратам, што маюць права на жыцьцё.

Парушальнікам парадку на канцэрце Макса Каржа пагражае дэпартацыя

Міністэрства ўнутраных справаў і адміністрацыі Польшчы заявіла, што іншаземцаў, якія парушалі закон падчас канцэрту беларускага рэпэра Макса Каржа 9 жніўня, могуць дэпартаваць.

Былая палітзьняволеная Антаніна Канавалава расказала, што арганізатары канцэрту Каржа прыслалі ёй дармовыя білеты

Экс-палітзьняволеная мяркуе, што гэты жэст сьведчыць пра артыста больш, чым многія артыкулы.

Тысячы фанатаў Каржа напярэдадні канцэрту зладзілі шумную вечарыну на вуліцы. Паліцыя затрымала шасьцярых за наркотыкі

Увечары 8 жніўня на былых чыгуначных тэрыторыях у варшаўскім раёне Воля адбыўся несанкцыянаваны сход фанатаў беларускага рэпэра Макса Каржа.

Як прайшоў канцэрт Макса Каржа ў Варшаве і што казалі яго фанаты. ВІДЭА

9 жніўня ў Варшаве на Нацыянальным стадыёне прайшоў маштабны канцэрт беларускага рэпера Макса Каржа, разьлічаны на 60 тысяч гледачоў.

Пад Віцебскам адкапалі бівень маманта. Колькі каштуе такая знаходка

У ваколіцах Віцебску падчас дарожных работ знайшлі добра захаваны бівень маманта. Яго адправяць у экспазыцыю новага Нацыянальнага гістарычнага музэю Беларусі.

Карціна, напісаная крывёй, і апошні пэрформанс за кратамі: гісторыя мастака Алеся Пушкіна

Міністэрства інфармацыі забараніла прадаваць кнігі Муракамі, Паланюка і беларускую паэзію пратэсту

Сьпіс друкаваных выданьняў, якія забаронена распаўсюджваць на тэрыторыі Беларусі, дапоўнены 31 назвай, паведамляе Міністэрства інфармацыі.

Францыя рыхтуе закон аб паскораным вяртаньні твораў мастацтва, вывезеных падчас імпэрскіх заваёў

Урад Францыі ў сераду абмеркаваў законапраект, які спросьціць працэс вяртаньня твораў мастацтва і культурных артэфактаў, вывезеных з былых францускіх калёній за больш за стагодзьдзе імпэрскага кіраваньня. Пра гэта піша France 24.

Чырвоны касьцёл будуць рамантаваць да 31 студзеня 2027 году

Раней сярод навінаў, якія прыходзілі пра адзін з найвядомейшых касьцёлаў Беларусі, ужо сустракалася такая дата. Цяпер яна пацьверджаная пашпартам рэканструкцыі, які вісіць на будынку.

У Вільні зачыняецца беларуская культурная прастора CreateCulture Space

У Вільні праз некалькі гадоў дзейнасьці закрываецца CreateCulture Space — некамэрцыйная ініцыятыва па падтрымцы і разьвіцьці культурнага і крэатыўнага сэктару Беларусі.

Кнігі ў вогнішчы. Першага жніўня 1937 году ў двары менскай турмы НКВД былі спаленыя дзясяткі тысяч беларускіх рукапісаў

1 жніўня 1937 году ў двары менскай унутранай турмы НКВД, вядомай як «амэрыканка», супрацоўнікі карных органаў разьвялі вялізнае вогнішча і спалілі дзясяткі тысяч беларускіх рукапісаў.

«Ненавіджу гэтую краіну, яна акупавала Бурацію. Мы добра б жылі без Расеі». Як карэнныя народы РФ змагаюцца з дыскрымінацыяй

Фармальна Расея называе сябе шматнацыянальнай дзяржавай: у Канстытуцыі гаворыцца, што «адзіная крыніца ўлады ў РФ» — яе «шматнацыянальны народ». Гэта фармальна таксама гарантуе абарону этнакультурнай і моўнай разнастайнасьці. А як насамрэч?

У Берасьці на месцы зьнішчаных габрэйскіх могілак адкрылі першы ў Беларусі ляпідарый

Улады спрабуюць паказаць, што могілкі зьнішчылі нацысты, хаця насамрэч — камуністы.

Кніга пра «Радыё Свабода» — у доўгім сьпісе прэміі Гедройця

У доўгі сьпіс літаратурнай прэміі імя Ежы Гедройця 2025 году ўвайшла кніга «Там, дзе няма цемнаты» журналіста і былога кіраўніка беларускай службы Радыё Свабода Аляксандра Лукашука.

У старадаўнім храме-крэпасьці ў Мураванцы пайшлі расколіны на скляпеньнях 12-мэтровай вышыні

Храм мае найвышэйшую катэгорыю каштоўнасьці, таму якія-хаця працы ў ім могуць праводзіць толькі кваліфікаваныя адмыслоўцы.

У Варшаве адбудзецца фэстываль нямога кіно, арганізаваны беларусамі

Кнакрытык Ірэна Кацяловіч паведаміла, што 14 жніўня ў Варшаве пачнецца фэст «Нямая ліхаманка», у арганізацыі якога, сярод іншых, бярэ ўдзел яна.

Расейская мова і яе ўжываньне — гэта адкрытыя дзьверы ў Беларусь для нашага ўсходняга суседа, — Генадзь Коршунаў

Наколькі ўстойлівыя беларуская культура і беларуская нацыянальная сьвядомасьць? Ці магчымая іх перамога ў процістаяньні расейскай культуры і таму, што сёньня называецца «русский мир»? Ці можа беларуская ідэнтычнасьць зьнікнуць цалкам?

Прадстаўнікі АПК адрэагавалі на публікацыю «Свабоды»: За беларускую мову ў Беларусі могуць біць і звальняць

Калі чалавек у Беларусі гаворыць па-беларуску, яго за гэта «могуць біць, дыскрымінаваць, звальняць з працы або ня браць на яе».

У Будславе знайшлі падмуркі старога касьцёла. ФОТА

У Будславе праводзяцца працы з мэтай аднавіць комплекс кляштара, цяпер там знайшлі падмурак старога касьцёла.